PIYESA NG BALAGTASAN :)

DAPAT BA O HINDI DAPAT PALITAN NG F ANG P SA PILIPINAS ?

Ni : Bb. Winnaflor G. Gaspar

Pambansang Paaralang Sekundarya ng Batasan Hills

Lakandiwa :

Isang magandang araw pagbati ko sa inyo

mga kaibigang sa tanghala’y naririto

sumandaling makinig, ilaan ang tainga n’yo

sa isyung pagtatalunan nitong mga panauhin ko.

Kamakailan kasi’y sumabog sa tanan

Isyung kayliit kung ating titingnan

Ano’t sa dami ng pwedeng pagtalunan

Haya’t isang letra’y kanya-kanyang angilan

Dapat ba o di dapat na ating palitan

Ang ngalan ng bansang ating nakamulatan

Gawing F ang P ng Pilipinas sa palabaybayan

Isyung gumugulo panahon pa ni Magellan

Kayat upang matugunan ang ating agam-agam

Dalawang eksperto’y aking inimbitahan

ipagmamatigas kanilang pinapanigan

Kung F ang gagamitin o letrang P’y pananatilihin

Itong aking katoto sa gawi kong  kanan

Pilit sinasalungat itong kasaysayan

Di raw dapat ipilit ang ayaw ng sambayanan

Panatilihin ang letrang P na nakasanayan

Sa aking kaliwa’y kanyang ipinagpipilitan

Mungkahing palitan ng F ang pangalan

Pagkat sa ortograpiya’y naroroon naman

Upang bumagay sa panahong kasalukuyan.

Kaya’t  bago pa magdilim itong ating tanghalan

Sa tindi ng pagsabog ng mga katwiran

Pingkian ng galing atin nang subukin

Tawagin ang panauhi’t magpakilala sa atin

Sang-ayon:

Magandang araw mga kabaro kong naniniwala sa pagbabago

________________ ang sa inyo’y sumasaludo

Sumasang-ayong palitan ang P sa Pilipinas na ispeling

F ang nararapat na ating gamitin

Di-sang-ayon:

Isang mapagpalang umagang may ngiti sa aking labi

_______________ ang sa inyo’y bumabati

Letrang F ay di ko nais ipalit

Sa letrang P ng Pilipinas, akin itong igigiit

Lakandiwa:

Di pa man naglalao’y tila sili sa anghang

Pagpapakilala pa lang ay agad ang singhalan

Paano pa kaya kapag tagisa’y sinimulan

Huwag sanang delubyo umabot sa tanghalan

At upang mapakinggan unang tindig  ng sa kanan

Panig ng sang-ayon sa pagpalit ng pangalan

Kanyang ipagtatanggol umabot man sa kung saan

Atin siyang patindigin sa matunog na palakpakan!

Sang-ayon:

Noong taong 1548 bansa natin ay pinangalanan

Kastilang si Villalobos, orihinal niyang binansagan

Filipinas ay kinilala, sunod sa hari ng Espanya

Kasaysayang walang duda, katotohanang talaga

Taong 1565 nang dumating naman si Legaspi

Hanggang sa panahon ng bayaning si Mabini

Patuloy itong ginamit upang ating makamit

Kalayaang minimithi sa nang-aaliping lahi

Unang republika rin dito sa asya ay ginaya

Filipinas opisyal na tawag nila

Bansang nangunguna sa kaunlaran baga

Bakit di makita ang kanyang halaga?

Sinasabing ang wika ay buhay at nagbabago

Kaya nga’t alpabeto ay tila tao

Bakit gagamit ng abakada ni lolo

Kung sa ortograpiya’y higit kang aasenso?

Sa abakada’y walang hiram na letra

Sa gramatika at panitikang ating binabasa

Limitadong-limitado sa kaalaman sana

Na magbubuklod sa atin sa kasaysayang sinta

Kaya’t mga tagapakinig, inyo nang susugan

Letrang F sa Pilipinas, tanggapin nang lubusan

Tandaan walong letra ginagamit na natin

Filipinas ang siyang dapat  tangkilikin

Di-sang-ayon:

Mga kaibigan huwag n’yo siyang pakinggan

Utak niya’y nahaluan na ng pagkadayuhan

Pilit niyang tinatangkilik mga letrang hiniram

Kasaysayan ang dahilan, sapat nga bang batayan?

Nakasanayan na nating bigkasin ang ngalang Pilipinas

Bakit kailangan pang baguhin ang bigkas

Fifilifitin ba natin ang bawat igkas

Ng dilang di magkandatuto sa salitang Filipinas?

Pinanghahawakan  mo’y datos lamang ng kasaysayan

Noong panahon ng kastila at himagsikan

Lope K. Santos di ba’t bahagi rin naman

Na siyang unang nag-ayos ng abakadang tinuran

Ang baybay F sa Pilipinas mong ipinangalan

Wala sa Abakada nong panahon mong pinangangalandakan

Kaya’t minarapat ni Santos  na ito’y palitan

Pagka’t nagugunita lamang sa kastila’y kaapihan.

Lakandiwa :

Mukhang nagkakainitan na ang dalawa nating matikas

Mga ideya nila’y tila ginawang panghimagas

Paalala lang sa inyo mga ginoong magigilas

Ito’y isa lamang tagisan sa dulas

Muli nating pakinggan kanilang sinususugan

Bawa’t isa’y handang katwira’y ipaglaban

Kaibigang sang-ayon iyo nang simulan

Baka mo pa malimutan punto mo sa katagalan

Sang-ayon :

Di ba’t nagiging kumplikado at katawa-tawa

Patuloy na paggamit ng P sa Pilipinas baga

Gayong ang sinasabi ng konstitusyong 1973

Filipinong F ang makapangyayari

Bakit sa gayon “Filipino” ang wika ngunit “Pilipinas” ang bansa?

Kung Pilipino ang mamamayan wika at kultura

Aba’y saan galing ang tawag na “Filipina”?

Di ba’t mas praktikal na “Filipinas” ang itawag mo

At  sa mamamaya’t wika’y salitang “Filipino”?

Lakandiwa :

Matatalas at matitindi ang binitiwan nitong sang-ayon

Masasangga pa ba nitong salungat sa opinyon

Mga ipinukol na tuntuni’t batas

Paano babalikwas sa  katwirang matatas ?

Hayo na’t katwiran niya’y salungatin

Kung di na kaya’y maari namang sabihin

Sumusuko ka na’t huwag nang pakalimiin

Panig mo’y panindigan laban kung laban.

Di Sang-ayon :

Kung babaguhin man ating bansang pangalan

Bakit kailangang unang letra lang ang palitan

Dahil pagpapalit ng letra’y desisyong paurong

Ibabalik lang tayo sa nakalipas na panahon.

Ang sinasabi mong batas kanino ba nagmula?

Di ba’t sa mamamayan din na siyang lumagda

Kaya’t anumang bagay kung ayaw nila’y walang bisa

Anong ipinagmamalaki mo’t pinagsasasalita?

Kung nais pa ng proweba’y bakit di ka manood at magbasa

Nang ma-update ka sa sinasabi nila

Survey ng tv program na “Umagang Kayganda”

Ang may gusto’y labing-isa, 89 porsyento ay kontra.

Kahit pa sa social media ikaw ay bumisita

Ang yahoo.com nagsurvey sa prefer nila

Philippines, Pilipinas o Filipinas baga

Baka di mo kayanin resultang nakaloloka

9 na porsyento sa Filipinas ang gusto

 Beinte porsyento sa Pilipinas na ipinipilit ko

 71 porsyento sa Philippines ang paborito

O, ano pang hirit ang sasabihin mo?

Lakandiwa :

Aba’y nakagugulat din pala itong di sang-ayon

Akala ko pa nama’y wala nang maitutugon

‘Yon pala’y may tinatagong survey ng institusyon

Na lalong nagpaapoy sa ating emosyon.

Pangatlong tindig, may aabangan pa ba?

Kung may sasabihin  kayo’y maghanda na

Ibunyag  ang lahat, sa nariritong balana

Huwag nang mahiya, sang-ayon umuna ka

Sang-ayon:

Hindi naman basta-basta magbababa ng mandato

Ang KWF kung hindi siya seryoso

Sa saligang batas nga’y hinayaan ninyo

Pambansang wika’y tuluyang mabago

Bakit alfabeto’y di natin gamitin

Upang makasabay sa kaunlaran man din

Paano na ang mga terminong pang-agham at siyensiya

Kung mananatiling gamit ay abakada?

Sa buong daigdig computer na ang gamit

Anong ita-type na letra kapag tumitipa?

Abakada sa computer pinaglumaan na

Sa globalisasyo’y wala, pag-iiwanan ka

Di-sang-ayon:

Hindi naman kailangang alpabeto sa komersyo

Bakit ang Hapon at Tsina kay bilis ng asenso

Di naman gumagamit ng hiram na alpabeto?

Kaya’t di sukatan ang lenggwahe sa mundo

Wika nga nati’y patuloy na nagbabago

Ngunit di katwiran pagpapalit ng alpabeto

Kung di sumasang-ayon mamamaya’t linggwista

Dahil yan ay minadali, hindi man lang kinonsulta

Di ba’t gastos lang at kalituhan

Ang idudulot sa ating mamamayan

Lagi na lang ibinababa itong ating wika

Na animo’y segunda manong gamit ng madla

Sang-ayon:

Ang usaping pinansyal kaya nating palitan

Ngunit kasaysayan ay di dapat sinasayang

Wika nga ni Komisyuner Virgilio Almario

“Mas mahalaga ang historical kaysa pinansyal”

Di-sang-ayon:

Bakit ang kulit mo eh may tawag na tayo

Kahit anong pilit mo di nga namin gusto

Sang-ayon:

Kawawa ka naman kung sarado ang isipan

Para kang pagong na pinulot sa kangkungan

Di-sang-ayon:

Sabihin mo na ang gusto mong sabihin

Magpipiket pa rin kami, kanino mang komisyuner

Sang-ayon:

Ganyan nga ang ugali ng mababang uri

Ipinipilit ang mali matupad lang ang mithi

Di-sang-ayon:

Sino ang mas mababa kung bansa’y ipapariwara

Ng tulad mong kung mag-isip banyaga sa bansa

Lakandiwa:

Awat na mga katoto ulo niyo’y palamigin

Huwag kalimuta’t inyong pakaisipin

Wala tayo rito upang kayo’y pag-awayin

Bugso ng damdami’y inyo munang pakalmahin

Dalawang panig na narinig kapwa may katwiran

Sa bagay na kanilang pinagtatalunan

Kung nais nga namang umasenso ang bayan

Nararapat na bukas ang ating isipan

Ngunit kung ang pagbabago ayaw ng karamihan

Huwag maging diktador sa sariling bayan

Pagkat ang nakikita ng iisa’y kahangalan

Tagumpay kung susundin ang mamamayan

Kaya’t mga kaibigan atin ng tigilan

Baka san pa mapunta’t kayo’y magkainitan

Panig niyo’y naipahatid ng may kagalingan

Ako’y taas noong sa inyo’y gumagalang

Kaya’t mga kaibiga’t buong madlang tanan

Akin nang winawakasan itong ating balagtasan

Hiling ko ngayo’y magbati at magkamayan

Iwan ang init ng ulo ditto sa tanghalan

At bago namin lisanin itong tanghalan

Ang hatol ko sa dalawang nagtagisan

Hayaang kunin ko sa madlang nakakaalam

Sabay-sabay nating ibigay tropeo ng palakpakan.

Lahat:

Dapat ba o di dapat palitan

Ng F ang P sa Pilipinas?

MAGHIHINTAY AKO

tula ni Robelina Cecille Grace Redillas ng grade 7 Star (2013-2014)

hindi ko alam kung bakit

basta alam ko, ika'y pinagkait

hindi masabi-sabing ika'y akin

ngunit gusto kong muli kang mapasakin

hindi ko alam kung kailan

basta ako'y maghihintay sa gitna ng kawalan

ako ay nakaupo sa gilid ng iyong larawan

hanggang sumapit ang iyong kaarawan

naririto ako umaasa na babalik ka

dahil tayo ay nangako sa isa't isa

naaalala mo pa ba

noong tayo ay bata pa?

lagi tayong magkasama

at nangakong magiging maligaya

ika'y malaya na

dahil wala ka na

TAGPUAN

tula ni Vhon Duane Mabugay ng Grade 7 Star (2013-2014)

sa aking pag-iisa sa tagpuang luma na

larawan mo'y kasa-kasama

larawang tila nabubura sa katagalan

ngunit hindi mawawala alaala ng pinagsamahan

ikaw na nagbibigay sakin ng lakas upang harapin mga problema

ikaw na nagsisilbing haraya

ikaw na nagsisilbing pintig ng akng pusong tulog na

ikaw na nais masilayang muli at makasama

ngunit ako'y nangungulila dahil wala ka na

wala ng pag-asa na mahagkan ka pa

puso ko'y lumuluha sa sobrang sakit

pagmamahal ko sayo'y hinanakit ang iginigiit

ngunit dahil sa mga limitasyong nangyari

larawan mo na lamang ang aking katabi

larawang kumukupas na

at sa tagpuang ito, kahapo'y inaalala

PAGDARAMDAM

tula ni Silverlie Ungab ng Grade 7 -Star (2013-2014)

kay gandang pagmasdan

ang imahe sa ibabaw ng buwan

pakiramdam ko'y gumagaan

sa tuwing ito ay nasisilayan

haraya ko'y aking naiisip sa tuwing nag-iisa

ninais kong siya ay aking makasama

luha ko'y bumaba

nang malaman kong siya ay wala na

naiwan akong nagdurusa

pagka't siya'y may iba na

ngayon alam ko na

na ako'y nagpakatanga

sa ibaba ng buwan ay muling tumingala

dala-dala ang sakit na aking nadarama

ngayon natauhan na

at muling babangonng mag-isa

PAALAM NA SA IYO

tula ni Ma. Miracle G. San Pedro ng Grade 7-Star (2013-2014)

sa aking paglipad ako'y marami ng nakasabay

ngunit sa aking paglipad walang naghihintay

lahat sila ay nang-iwan

bakit kaya,nagsawa na ba;t kaya't ako'y tinalikuran

sa bawat paglubog ng araw, di namamalayan

nagtataka kung bakit ako'y iyong iniwan

ngunit nalamang ako pala'y iyong kinalimutan

paano na kaya ang panahong sinamahan?

mapawi man at mawala

di ko kailangang mag-alala

dahil alam kong sa aking paglipad, makatatagpo ng iba

kahit wala ka na, mananatili anting alaala

sa aking isip ako'y lagi mong kasama

malayo man ako, malayo ka

magkahiwalay man tayo

sa panahong ito, sino kaya ang kasama mo?

at sa panahon ko, sino kaya ang makakasama ko?

alam kong maghihintay muli ako

dahil nananabik muli ako

sa lahat ng alaalang iniwan mo.

HULING PANALANGIN

Bata palang ako noong una ko siyang nakilala. Lagi ko siyang nakakasama tulad ng iba kong mga kaibigan. Siya ang laging natatapat sa akin bilang kapareha. Madalas pa nga’y sabay na kaming gumagawa ng aming mga takdang-aralin, kung hindi sa bahay namin ay sa bahay nila. Kaya kilala na kami ng aming mga magulang.

Maituturing ko na siguro siyang matalik kong kaibigan. Ngunit napapansin kong ang nararamdaman ko ay iba tuwing kasama ko siya. Tila rumaragasang tubig sa bilis ng pagtibok ng aking puso sa tuwing nariyan siya. Pero alam kong hindi pwede itong aking nararamdaman. Dahil matalik ko siyang kaibigan.

Panandalian kaming naghiwalay pagkat kailangan niyang mangibangbayan. Sinama siya ng kanyang mga magulang para mag-aral sa ibang bansa. Hindi maipinta ang aking mukha nang marinig ko ang balitang iyon. Masakit sa akin na mapalayo sa kanya. Ngunit kailangang tanggapin. Nangako siyang babalikan niya ako, dahil hindi raw niya makakalimutan ang matalik niyang kaibigan.

Sa mga unang linggo ng kanyang pananatili sa ibang bansa ay madalas kaming nakakapag-usap sa tulong ng internet. Habang Masaya siyang nagkukwento ay tinititigan ko lamang siya sa screen ng aking laptop. Minsan hindi ko na naiintindihan ang kanyang mga sinasabi dahil lumilipad ang aking isip. Binubulong ko sa sarili na “mahal kita, bumalik ka na rito, para magkasama na tayo”.

Lumipas ang ilang buwan, nagging madalang na ang aming pag-uusap. Ang komunikasyon naming araw-araw ay naging isang beses sa isang buwan, isang beses sa tatlong buwan at umabot na sa wala na talaga. Hindi ko alam kung bakit hindi na siya nakakapagreply sa mga messages ko. Dahil sa nangyari, kalungkutan na lang ang bumalot sa akin.

Nakararamdam ako ng kakaibang sakit sa aking puso, gayundin sa aking katawan. Madalas na akong dinadala ng aking magulang sa ospital. Mas matagal na ang inilalagi ko sa lugar na iyon kaysa sa aming bahay. Narinig kong sinabi ng doctor sa aking mga magulang na ako na lang mismo ang makagagamot at makapagpapagaling sa sarili ko. Dahil ako lang ang nakaaalam paano ko maiaalis ang matinding kalungkutan sa buhay ko.

Kahit anong pilit ng aking mga magulang na pasayahin ako, hindi ko magawa. Alam kong ang tanging makagagamot lang sa akin ay ang aking matalik na kaibigan, na matagal ko ng minamahal.

Lumala ang aking sakit. Bumigay na ang ibang parte ng aking katawan dahil sa hindi pagkain at hindi pagtulog ng tama. Nasira ang aking buhay gayundin ang mga pangarap namin ng aking magulang. Ang pangarap nilang Makita akong nagmamartsa patungo sa pag-abot ng aking pangarap ay natuldukan na. Dahil sa pagpapabaya sa aking sarili dahil sa kanya. Sa nangyari sa akin, masasabi kong mas minahal ko siya kaysa sa aking pamilya at lalong higit na minahal ko siya kaysa sa aking sarili.

Nang nailabas na ako sa ospital at kasalukuyang namamahinga sa aking kwarto, bigla akong nagulat sa aking nakita. Isang lalaking naka jacket, may bitbit na bag at may hawak na bulaklak. Napaluha akong bigla nang lumapit siya sa akin at sinabing “im back”. Muli kong naramdaman ang bilis ng pagtibok ng aking puso, na siyang naging dahilan ng aking pagkahirap sa paghinga. ngunit ito’y aking pinaglabanan dahil ayokong masira ang pagkakataong nasa harap ko siya, kasama ko siya. Naglakad-lakad kami sa aming subdivision hanggang sa marating ang lugar na aming madalas tambayan nung kami ay nasa hayskul pa lang. Knuwento niya lahat ng kaniyang naging karanasan sa ibang bansa. Nabanggit niya rin na hindi na siya pinababalik dito ng kanyang magulang pero nagpumilit siya para balikan yung pinangakuan niya. Tuwang-tuwa ako nang marinig ko ang sinabi niya. Hanggang sa sinabi niyang may ipagtatapat siya sa akin at piniringan ang aking mga mata. Nang tinanggal niya ang piring ay nakita ko ang isang babae sa aking tabi, at pinakilala niya ito sakin. Sa akin niya unang ipinakilala ang kanyang pinangakuang babae na kanyang pakakasalan. Dahil daw ako ang kanyang matalik na kaibigan ay siyang dapat mauna sa balita.

Parang huminto ang pag-ikot ng aking mundo. Tumakbo ako ng mabilis pabalik sa aming bahay, at doo’y inilabas ko ang galit sa aking damdamin. Wala akong nagawa kundi ang umiyak. Sinira ko ang buhay ko dahil sa lalaking hindi naman ako ang gusto. Hindi na magtatagal ang buhay ko dahil sa ginawa kong pagmamahal sa kanya.

Nagising ako sa hagulgol ng aking ina. Naulinigan kong hindi na magtatagal at ako ay mawawala na sa mundo. Tumayo ako at lumapit sa aking ina, hinagkan at humingi ng kapatawaran. Ako ang sumira ng buhay ko, ako ang sumira ng pangarap namin dahil sa pag-ibig. Ang pag-ibig na sana’y dahilan ng pagtatagumpay ay naging dahilan ng aking pagkabagsak.

Ang pag-ibig ko sa kanya ay hindi ko ginamit bilang inspirasyon kundi bilang isang dalamhati. Umasa ako sa pangako niyang babalikan niya ako at ipagtatapat na ako ang kanyang gusto. Hinintay ko ang panahong hindi naman dumating.

Bago ako pumanaw sa mundong ito, sinambit ko sa aking huling panalangin na sana’y mahalin siya ng taong kanyang mahal at huwag siyang pababayaan. Sana’y noon pa pinagtapat ko na sa kanya ang aking nadarama... baka sakaling yun lang din ang kanyang hinihintay.